Wykład - Zjazd IV - 02.12.2006

Spory filozoficzne

Spór o uniwersalia - czy istnieją powszechniki (takie jak np. idee u Platona).

I. Szukanie odpowiedzi na pytanie: jak dwa obiekty mogą być tym samym? Gdyby na świecie było tylko jedno drzewo, krzesło itd. nie byłoby problemu, ale Platon opracował skrajny realizm pojęciowy - dwa różne obiekty są cieniami tej samej idei.

W świecie idei niekoniecznie panuje porządek np. rozpoznaję człowieka, bo widzę cień idei człowieka, jednak kiedy zaczniemy rozpatrywać to bardziej szczegółowo (widzieć cienie idei, kobiety, mężczyzny) jest to bardziej problematyczne, bo co jest ideą w takim przypadku? Człowiek czy mężczyzna.

II. Arystoteles wprowadził umiarkowany realizm pojęciowy. Uważał, że nie ma potrzeby tworzenia nowego "świata". Tzn. uniwersalia istnieją w przedmiotach , czyli np. krzesło jest krzesłem kiedy posiada cechy krzesła.

III. Konceptualizm - uniwersalia istnieją w rozumie boskim lub ludzkim. Tak więc to rozum określa tożsamość przedmiotów. Kiedy świadomość określa istnienie przedmiotu, określa ramy jego ontologicznej tożsamości.

IV. Nominalizm - nie ma uniwersaliów, istnieją tylko konkretne przedmioty, konkretne osoby, nie ma uogólnień.


Spór pomiędzy woluntarystami a intelektualistami.
Chodzi o spór pomiędzy boga pomiędzy wszechmocą a wszechwiedzą.

Jeśli bóg jest wszechwiedzący, konstruuje idealne prawa, więc nie może zmienić istniejących praw. Bóg musi poruszać się w granicach które sam ustanowił. Woluntaryści mówili, że takie stosunek boga do własnych praw jest ograniczeniem, że jeśli bóg jest wszechmocny to może zmieniać prawa doskonałe na inne doskonałe.
Spór wygrali woluntaryści.


Filozofię możemy podzielić na:

Antyk - Ontologia
Średniowiecze - Teologia, później Epistemologia
Nowożytność - paradygmat


Kartezjusz mówił, że jeśli chcesz być to myśl, jeśli nie myślisz to Cię nie ma. Szukał on pewności, ale zmysły mogą wprowadzać w błąd, tylko pewne jest, że myśl istnieje.

Skończone cogito nie może pojąć boga

Skoro istnieje pojęcie boga to znaczy, że bóg istnieje.

Sekularyzacja świata - szukamy odpowiedzi na tym świecie - fizyka, medycyna, biologia.

Dualizm ontologiczny - dwa rodzaje bytu - bóg i świat, dusza i ciało, bóg jest doskonały


Hermeneutyka - rozwinęła się XVIII w.


Błażej Pascal - był człowiekiem wierzącym, mówił że: "wierzyć głęboko w boga to wierzyć głęboko bogu". Człowiek nowożytny zdaniem Pascala boi się samotności (braku boga) i myślenia.

Filozofia nowożytna to nie tylko rozum a także doświadczenie.


Berkeley - istnieć , znaczy być postrzeganym.


Nowożytni filozofowie angielscy

Locke, Berkeley, Hum - kwestionują podstawowe pojęcia filozofii - byt, substancję (byt czyli całość, substancja czyli szczegóły).

Locke mówił, że nie rozpoznaje substancji, rozpoznaje tylko wrażenia związane z substancją. Locke nie kwestionował istnienia tych substancji, uważał że są one niepodważalne.

Berkeley uważał że nie ma substancji, są tylko wrażenia. Potrzebuje boga bo bóg widzi świat i świat istnieje, coś czegoś nie widzimy dla nas nie istnieje.

Hume głosił, że nie ma ani substancji materialnych ani substancji duchowych, badamy nie rzeczy, ale ludzkie ich przedstawienia. Powiedział on kiedyś "najwyższa myśl nie dorówna nigdy nawet najsłabszemu czuciu". Jego zdaniem to nie rozum a instynkt podsuwa nam pewnie wnioski. Powiedział też "Przykrość i przyjemność, smutek i radość, wzruszenie i doznania zmysłowe następują po sobie kolejno i nigdy nie istnieją w tym samym czasie. Niemożliwe więc by w jednej z tej imprezji wywodziła się idea naszego ja.

Koleżanka Monika napisała:
moze to nikogo nie zainteresuje ale dla spokoju sumienia pisze: z tego co mi
wiadomo to substancja dla locka nie jest niepodważalna tylko niepoznawalna,
ale może to i to samo. dla berkeleya istnieje substancja, ale tylko
duchowa, przynajmniej tak uczyli;)


Immanuel Kant - przed nim wszyscy uważali że człowiek się kręci wokół świata, on uważał że to świat kręci się wokół człowieka. Twierdzenie to wzięło się stąd, że ludzki rozum ma możliwości poznania świata - znamy świat o tyle o ile go widzimy.

Noumeny - rzeczy których nie znamy, człowiek żyje w świecie fenomenów, które są obrazami noumenów. Widzimy wszystko przez czas i przestrzeń, przez pryzmat siły przyczyny, skutku, czyli przez pryzmat kategorii.

Idee regulatywne - duszy, wszechświata, boga, idee regulatywne nie mogą być przedmiotem badań

Imperatyw kategoryczny

Hegel - był filozofem nieustannego rozwoju.

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-Share Alike 2.5 License.